Górzno i okolice

Do ostatniej chwili byłem święcie przekonany, że kolejnym celem będzie zamek w Radzyniu Chełmińskim, okazało się jednak, że szykuje mi się wyjazd w okolice Górzna. Wieczorem przysiadłem do mapy, zgrałem kordy i spakowałem kilka niezbędnych gratów do torby. Dzień zacząłem, a jakże, od skrobania szyb w samochodzie.

Po drodze zatrzymałem się na chwilę, by nadrobić rypińskie zaległości. Z nadrabiania guzik wyszedł, udało mi się jedynie wyskubać skrzynkę przy kościele, a że nie miałem cierpliwości do miejscowych i liczenia ławek, to wsiadłem do samochodu i poprułem dalej. Kilka, może kilkanaście kilometrów przed Świedziebnią rzuciło mi się w oczy coś, czego nie mogłem pominąć. Niewielkie wzniesienie, porozrzucane nagrobki… tak, ewangelicki! Chyba z roku na rok coraz bardziej wciągam się w tą cmentarną turystykę. Na pamiątkowym kamieniu wyryte dwie daty: 1690 i 1946, pierwszy i ostatni pochówek? Na to by wyglądało.

Za mniej więcej pół godziny parkowałem już w Świedziebni. Sam kościół jakoś nie powalił mnie na kolana, ot świątynia jak świątynia. Najpierw główną bramą, później jakąś boczną furtką i dalej w drogę.

Kilka kilometrów dalej zjechałem w boczną drogę i już z odległości kilkuset metrów wiedziałem, że mi się spodoba. Jak na zatwardziałego bezbożnika przystało, nigdy nie mogę się oprzeć urokowi takich miejsc. Pierwszy, wówczas parafialny kościół w Księtem wzniesiono około 1400 roku, nie przetrwał jednak szwedzkiej zawieruchy, na jego miejscu stanął obecny. Drewniane kościólątko z XVIII wieku wiernie zachowuje swój pierwotny kształt. Tuż obok jakieś cudowne źródełko i niewielka tabliczka z historią miejsca.

Na dwunastą planowałem dobić do Górzna, więc skoro zostało mi jeszcze sporo czasu w zapasie, to po drodze zahaczyłem o Wierzchownię. Dawna osada młyńska z przełomu XIX i XX wieku, położona malowniczo nad jeziorem o tej samej nazwie, obecnie wioska typowo letniskowa. W okolicy sporo drewnianych chat z początku ubiegłego stulecia, na środku jeziora niewielka wyspa… miejsce o tej porze roku chyba zupełnie wymarłe. Tuż przy drodze pozostałości po dawnym młynie, woda nadal dzielnie forsuje śluzę!

Krótka przerwa i wio dalej, do Górzna. Na pierwszy ogień poszedł Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego, którego budowę rozpoczęto w 1765 roku a zakończono trzydzieści siedem lat później. Historia parafii w Górznie sięga pierwszego maja 1325 roku, do 1830 roku pozostawała pod zarządem bożogrobców. Ołtarz główny w obecnym kościele jest nieco uproszczoną i pomniejszoną kopią ołtarza w Nysie Opolskiej, niegdyś znajdowało się za nim wejście do krypt grobowych. 

Górzno bez wahania ląduje do TOP10 moich ulubionych miasteczek, chociażby za same widoki z góry i Wapionkę.

Chwilę przed czternastą doczłapałem się z powrotem do samochodu i ruszyłem w dalszą drogę. Kilka minut zeszło mi pod kościołem w Szczutowie, ale wypatrzyłem coś, co wygląda mi na kamienną chrzcielnicę. Ciekawe.

Jakieś pół godziny później parkowałem w asyście dzwonów w Radoszkach. Wychodząc z samochodu kapnąłem się, że trafiłem akurat na końcówkę pogrzebu, więc w miarę dyskretnie wymknąłem się jakąś boczną ścieżką i pobudziłem wszystkie psy w okolicy. Chciałem podreptać aż pod samo grodzisko, ale nie ryzykowałem spotkania z widłami. Osada datowana na 1402 rok przepadła bezpowrotnie podczas polsko-krzyżackiej wojny głodowej (1414 r.), pozostało jedynie charakterystyczne wzniesienie.

W międzyczasie pogrzeb przeniósł się na cmentarz, więc korzystając z okazji wślizgnąłem się na chwilę do kościoła. 

Czas zaczął gonić, więc czym prędzej pojechałem dalej. Niepozorny lasek przy drodze kryje pokaźnych rozmiarów grobowiec rodzinny Adalberta Mathaes’a, dawnego właściciela folwarku w Gutowie. Odsunięta płyta, brak trumien w środku… średnio przyjemne miejsce, ale cieszę się, że udało mi się tam dotrzeć.

Keszowanie w Lidzbarku zmieniło się w ostatnią przerwę przed powrotem.